Regnerus Praedinius: nomen est omen

Het Praedinius Gymnasium, voor vrienden ‘Praedinius’ en voor goede vrienden ‘PG’. Ik hoor je al denken: die ‘ae’, dat ‘ius’ en dan een gymnasium. Typisch. Dit klinkt haast te passend om waar te zijn, het klinkt gewoon bijna verzonnen. Maar is het dat ook?

Wat weinigen weten, is dat het PG in het verleden al vele namen kende. Het begon zo'n 700 (!) jaar geleden als de ‘Schole tho Sunte Meerten', zeg maar de Sint Maartensschool in modern Nederlands. Later veranderde dit in de ‘Latijnse School’ en weer later ontvouwde de school zich tot officieel gymnasium en mat het zichzelf een nieuwe naam aan: het Stedelijk Gymnasium. We spreken inmiddels over 1847. Honderd jaar later, bij het eeuwfeest van het gymnasium, doopte het gemeentebestuur de school om tot Praedinius Gymnasium.

Waarom kozen zij hiervoor? Stedelijk Gymnasium is wellicht wat saaiig, maar wel duidelijk. Iedereen weet hoe je het schrijft. Dat kun je van Preadinius niet zeggen. Nee, het was de gemeente om iets anders te doen. Zij zagen het meer als eerbetoon en connectie met het verleden. Zij verwezen met deze verandering naar een de zestiende-eeuwse rector. Zijn naam? Praedinius, Regnerus Praednius.

Hoewel de naam doet vermoeden regelrecht uit het vernuft van J.K. Rowling te stammen, was dit daadwerkelijk een persoon. Al, eerlijk is eerlijk, werd hij gewoon geboren als Reinier Veldman uit Winsum. Maar: Reinier wilde wat betekenen. En in die tijd hoorde daar een Latijnse naam bij. Dus Reinier sloeg aan het broeden.

Voor de latinisering van ‘Veldman’ associeerde hij via praedium (akkeren of landgoed) in de richting van ‘Praedinius’. En voor zijn voornaam opereerde hij net zo. Deze naam klinkt als het Franse reignier en het Latijnse regnare, wat 'besturen’ betekent. Niet gek, voor iemand die later schoolleider zou worden. Nomen est omen. Puzzelend op de achterkant van een bierviltje, ware het dat die nog niet bestonden, verbouwde Reinier zijn naam naar Regnerus Praedinius.

En wat maakte die Regnerus Praedinius dan zo bijzonder dat de gemeente in 1947 de school naar hem vernoemde? De precieze reden laat zich alleen maar raden, maar het heeft er vast mee te maken dat Praedinius best een hot shot was. Het lukte hem om leerlingen aan te trekken uit heel Europa. Niet mis! Bovendien was hij een humanist, en men vindt dat in de wereld van openbaar bestuur en openbaar onderwijs vaak wel sexy.

Maar daarbij valt ook niet uit te sluiten dat men een naam als Praedinius gewoon wel cool vond voor een gymnasium. Immers, met ‘ae’ en ‘ius’ is het haast te passend om waar te zijn.

(Door Sjors van Broekhuizen)

WELKOM! DEZE WEBSITE MAAKT GEBRUIK VAN COOKIES


Op onze website maken we gebruik van functionele - en analytische cookies om de website optimaal te laten functioneren en waar mogelijk te verbeteren. Deze cookies verzamelen geen persoonsgegevens.
Veel leesplezier!

Akkoord met de cookies